Српскиот претседател Александар Вучиќ синоќа во Вашингтон претстави договор за нормализирање на економските односи со Приштина, во кој се наведува дека се предвидува пристапување на Косово во „мини Шенген“, спроведување студија за дистрибуција на енергетски ресурси на езерото Газивода и инфраструктурни проекти.
Вучиќ пред новинарите изјави дека билатералниот договор меѓу Србија и Соединетите држави, што тој го потпиша денес во Белата куќа со американскиот претседател Доналд Трамп, предвидува дека во следната година, Приштина нема да бара членство во меѓународни организации, како и дека Белград нема да лобира за повлекување на признавањето на независноста на Косово.
Косовската делегација беше против таа точка, а најголемата битка се водеше околу точката 10, која во првата верзија на документот предвидуваше меѓусебно признавање на двете страни, рече Вучиќ.
Тој повтори дека точката 10 не е во договорот и изјави дека покрај тоа, „најголемата борба се водеше“ околу точката што се однесува на односот меѓу Израел и Косово.
“Соединетите држави сметаа дека треба да го повикаме Израел да ја признае независноста на Косово и рековме дека треба да се постигнат два договори, па ако Израел и Приштина се договорат за признавање на Косово, нема да се мешаме. Нашиот договор со Соединетите држави вели дека ќе ја преместиме амбасадата во Ерусалим за една година ако Израел ја почитува Србија “, рече Вучиќ.
Договорот меѓу Србија и САД има 16 точки, како и договорот што косовскиот премиер Авдулах Хоти го потпиша со Трамп, но тие точки не се баш исти во двата договори, рече Вучиќ.
Тој оцени дека договорот е „добар за Србија“ и додаде дека Американците ќе го следат неговото спроведување.
Вучиќ рече дека двете страни се обврзале и на диверзификација на изворите на снабдување со енергија.
Exclusive: The White House agreement pic.twitter.com/7skVGNGobC
— Adriatik Kelmendi (@adriatikk) September 4, 2020
“Успеавме да ја отстраниме одредбата од договорот да се обврземе од кого и што ќе купиме, не се согласивме на тоа. Имаме една општа норма што не претставува никаков проблем за нас”, додаде Вучиќ.
Тој рече дека во договорот се вели и дека „двете страни се согласуваат дека ќе работат заедно со органите на владата на САД на физибилити студија што треба да ги сподели енергетските ресурси на езерото Газивода“.
„Тие беа цврсто против, а ние бевме за, бидејќи во овој момент немаме киловат електрична енергија од Газивода“, рече Вучиќ.
Според него, Србија и Косово исто така се обврзале да ги признаат дипломите и професионалните сертификати на другата страна.
„Проблемот беше затоа што тие не сакаа да ги признаваат дипломите од Косовска Митровица, сакајќи да кажат дека тоа им припаѓа на нивниот систем“, рече Вучиќ.
Тој рече дека Косово е против одредбата за „мини Шенген“, но дека на крајот се обврза со договорот со САД да се приклучи на таа иницијатива.
„Ќе имаме единствен пазар, нема повеќе изненадувања со даноците. Ова обезбедува слободен проток на луѓе, стоки, капитал и услуги, што е од фантастично значење за нас“, рече претседателот на Србија.
Тој изјави дека договорот предвидува отворање на канцеларијата на Американскиот фонд за развој во Белград, додека тоа не важи за Приштина.
„Тоа ќе биде силен сигнал до сите кредитни агенции и американските и западноевропските инвеститори, тоа покажува колку САД се заинтересирани да работат со Србија за понатамошно подобрување на економското опкружување“, рече Вучиќ.
Тој изјави дека е договорено Американците да следат важни инфраструктурни проекти, вклучително и изградбата на патот кон Приштина, што тој го оцени како „важен за Србите од Грачаница“.
„Ќе изградиме пруга и ќе ги поврземе српските заедници во Косово и Приштина со централна Србија преку Мердар. Некои сакаа да се гради пруга низ северно Косово и Србија за да немаат контрола над таа пруга, но успеавме да ја избегнеме таа мала стапица“, рече Вучиќ.
Тој додаде дека договорот предвидува разни финансиски корпорации на САД и американската банка за извоз да поддржуваат разни проекти.
Тој изјави дека договорот не дефинира дали преминот Мердаре е административен или граничен.
Во точката што се однесува на опремата за 5Г мрежата, Србија се обврза да „работи со сигурни трговци кога тоа ќе се случи“, рече Вучиќ.
Тој рече дека договорите меѓу Србија и Косово и Соединетите држави предвидуваат засилени безбедносни контроли на сите аеродроми за да можат двете страни да сметаат на добивање безвизен режим.
Двете страни ветија дека ќе ја штитат и промовираат верската слобода и ќе ги штитат верските места, а Косово вети дека ќе ги спроведе сите судски одлуки во врска со Српската православна црква.
„Преку билатерален договор со нас и со нив, Американците гарантираат дека овие судски одлуки ќе бидат спроведени“, додаде Вучиќ.
Една точка се однесува на исчезнати лица и внатрешно раселени лица, рече Вучиќ и додаде дека двете страни се обврзале да го осудат Хезболах, нагласувајќи дека тоа е „американска желба“.
