Кој колку автопати има во регионот?
Автопатот претставува највисока сообраќајна класа на патишта, а нивното присуство и вмрежување е значаен показател за развојот на една земја.
Ако ја погледнеме ситуацијата во регионот на Западен Балкан, можеме да видиме дека разликите се значајни меѓу земјите.
Хрватска, со автопат над 1.300 километри, е на врвот по бројот на изградени километри, додека Црна Гора сè уште ги чека своите први километри.
Секако подобар показател за развојот на автопатската мрежа е прегледот на густината на автопатската мрежа – колку автопати се градат на метар квадратен.
На прво место е Словенија, која има автопат 34,1 метри на квадратен километар, што е над просекот на голем број членки на ЕУ. На второ место е Хрватска со 23,2 метри, а потоа следува Косово, кое опфаќа вкупно 11.000 квадратни километри со автопат од 170 километри, или 15,6 метри на квадратен километар.
Србија, која е најголема по површина, има автопат 12,4 метри на квадратен километар. Македонија е 9,4 метри на квадратен километар, а БиХ е само четири.
Подолу, ќе ја анализираме мрежата на автопати по земја во регионот.
ХРВАТСКА
Автопати 1.314 км
23,2 м по квадратен километар
Хрватска има најдолга автопатска мрежа во регионот, таа е 1,313,8 километри. Оваа бројка исто така вклучува автопат 60 километри со само една лента во една насока (2 × 1), додека повеќето автопати се во систем со ленти од 2 × 2, и 20 километри со три ленти во една насока (2 × 3). Најинтензивниот период на изградба на автопати во Хрватска беше 2000-2010 година.
СРБИЈА
Автопати 962 км
12,4 м по квадратен километар
Според најновите податоци од Јавното претпријатие патишта на Србија, Србија влегува во новата 2020 година со 962,34 километри автопат во употреба, но и со голем број на отворени градилишта и најавата за отворање на нови делници во почетокот на 2020 година.
На крајот на годината, беше потпишан договор за изградба на 112-километарскиот Моравски Коридор, автопат што треба да ги спои Коридорите 10 и 11 за четири години. Започнаа работата на автопатот Белград-Сараево, како и на автопатот од Рума до Шабац, а потпишан е договор за изградба на првиот дел од автопатот од Ниш до Приштина.
СЛОВЕНИЈА
692 км автопат
34,1 м по квадратен километар
Според податоците на Министерството за 2018 година, Словенија има 692 километри автопат.
Во однос на нејзината големина (километража на автопат по квадратен километар од земја), Словенија има повеќе автопати од просекот на ЕУ.
Во 1994 година, Словенија имаше автопат помалку од 200 километри. Според Националната програма за градење автопати, оттогаш се изградени 533 километри автопати, автопати и други јавни патишта.
МАКЕДОНИЈА
Автопати 242 км
9,4 м по квадратен километар
Податоците за Македонија покажуваат дека земјава има вкупно 242 километри автопат.
Според класификацијата, покрај автопатите, има и магистрални патишта со 911 километар, регионални патишта (3.771 километар) и локални патишта (9.258 километри).
Дел од македонскиот автопат беше наследен од Југославија, додека повеќето нови делници беа направени по распадот на заедничката држава.
БОСНА И ХЕРЦЕГОВИНА
Автопат 208 км
4,0 метри автопат по квадратен километар
Во Босна и Херцеговина се изградени 208 километри автопат во последните 20 години, од кои 102 километри во Федерацијата на Босна и Херцеговина (автопат А1 на Коридорот 5С) и 106 километри во Република Српска.
Должината на патот низ Босна и Херцеговина е 338 километри, а оперативната изградба започна во 2001 година.
Планираното завршување на работите беше до 2012 година, но БиХ ја очекува 2020 година со помалку од една третина од планираните километри.
КОСОВО
Автопат 170 км
15,6 м по квадратен километар
Косово ја очекува 2020 година со автопат приближно 170 километри.
Во мај 2019 година беше отворена последната делница од автопатот „Арбен afафери“ (автопат Р6) на трасата Приштина – Елезов Хан, што ги поврзува Косово и Македонија.
Автопатот е долг 65,5 километри, изградбата траеше пет години, а целиот проект чинеше скоро 700 милиони евра.
Автопатот Р7, познат и како автопат Ибрахим Ругова, е најдолгиот автопат на Косово што го поврзува Приштина со Призрен и продолжува кон граничниот премин Морин-Вермица со Албанија.
Во моментот се изградени 102,8 од вкупно 129,8 километри. Кога ќе биде завршен, тој ќе биде дел од паневропскиот Коридор 10 што го поврзува Драч во Албанија со Ниш во Србија.
ЦРНА ГОРА
0 км автопат
Црна Гора е единствената земја во регионот без километар автопат.
Сепак, изградбата на еден од најсложените и скапи автопати започна на 11.05.2015 година. Автопат Бар – Боjаре најважниот проект за развој на Црна Гора. Автопатот 164 километри ќе помине низ 42 тунели, над 92 мостови и вијадукти – тунелите сочинуваат скоро половина од трасата.
Се проценува дека чини најмалку 20 милиони евра за километар.
Приоритетниот дел Смоковчац-Увац-Матешево треба да биде комплетиран кон средината на 2020 година.
Откако ќе заврши, тој ќе се спои со автопатот А2 во Србија, со што ќе се поврзе Бар со Белград.
