Светскиот ден на тоалетот ги слави тоалетите и ја подигнува свеста за 4,2 милијарди луѓе кои живеат без пристап до безбедно управување со санитарни услови. Станува збор за преземање активности за справување со глобалната санитарна криза и постигнување на Целта за одржлив развој – вода и санитација за сите до 2030 година.
Факти
– Над половина од глобалното население или 4,2 милијарди луѓе немаат безбедни санитарни услови.
– 2 од 5 училишта ширум светот немаа основни капацитети за миење раце пред пандемијата COVID-19.
– 40% – или три милијарди луѓе – од глобалното население живее без основни средства за миење раце со сапун и вода достапни дома.
– Околу 297.000 деца под пет години – повеќе од 800 секој ден – годишно умираат од дијареални болести како резултат на лоша хигиена, лоши санитарни услови или небезбедна вода за пиење.
– На глобално ниво, 80% од отпадните води генерирани од општеството се влеваат назад во екосистемот без да се третираат или повторно да се користат.
– До 2050 година, до 5,7 милијарди луѓе би можеле да живеат во области каде што водата недостига најмалку еден месец годишно, создавајќи невиден натпревар за вода.
За што станува збор на Светскиот ден на тоалетот 2020 година?
Темата на Светскиот ден на тоалетот 2020 е одржливи санитарни услови и климатски промени.
Функционалниот тоалет е поврзан со санитарен систем кој се справува со човечки отпад.
Овие системи треба да работат 24 часа на ден, секој ден, за да нè одржат безбедни и чисти нас и нашите животни средини.
Денес, светските тоалети – и санитарните системи со кои се поврзани – се под закана од климатските промени. Секој мора да има одржлива санитација, заедно со чиста вода и средства за миење раце, за да помогне во заштитата и одржувањето на нашата здравствена безбедност и да се запре ширењето на смртоносни заразни болести како што се КОВИД-19, колера и тифус.
Како изгледа одржлив санитарен систем?
Одржливите санитарни услови започнуваат со тоалет што ефикасно го доловува човечкиот отпад во безбедна, достапно и достоинствено опкружување.
Отпадот потоа се складира во резервоар, кој подоцна може да се испразни од страна на услугата за собирање или се пренесува со цевковод.
Следната фаза е третман и безбедно отстранување. Безбедната повторна употреба на човечки отпад помага во заштеда на вода, ги намалува и зафаќа емисиите на стакленички гасови за производство на енергија и може да обезбеди земјоделство со сигурен извор на вода и хранливи материи.
Tоалетите и климатските промени
Ефектите од климатските промени ја загрозуваат инфраструктурата за вода, санитација и хигиена (WASH), како на пример поплавите ги загадуваат бунарите што се користат за вода за пиење или кога се поплавуваат тоалетите и се шири човечки отпад во животната средина и прехранбените култури. Овие инциденти, кои стануваат се почести со влошувањето на климатските промени, шират човечки отпад во животната средина на луѓето и предизвикуваат смртоносни и хронични болести.
На глобално ниво, 80% од отпадните води генерирани од општеството се влеваат назад во екосистемот без да се третираат или повторно да се користат.
Покрај длабокото влијание врз здравјето и условите за живот, безбедно управуваната отпадна вода има огромен потенцијал како достапен и одржлив извор на енергија, хранливи материи и вода што може да го ублажи климатскиот ризик во земјоделството и енергетскиот сектор.
Како тоалетите го штитат нашето здравје?
Без безбедно управувана, одржлива хигиена, луѓето често немаат друг избор освен да користат несигурни, несоодветни тоалети или да практикуваат отворена дефекација.
Дури и таму каде што постојат тоалети, прелевање и протекување од цевки и септички системи, и фрлање или неправилно пречистување, може да значи нетретиран човечки отпад да излезе во околината и да шири смртоносни и хронични болести како што се колера и цревни црви/хелминти.
Подобрувањето на пристапот до санитарните јазли и просториите за миење раце во здравствените установи ќе ги намали стапките на инфекција и смртност, особено за здравјето на мајките и децата.
Хигиенски, приватни тоалети со чиста, проточна вода, мијалници и сапун ќе им помогнат на жените и девојчињата да управуваат со менструацијата безбедно и достоинствено.
Прочитајте повеќе на Институт за јавно здравје.
